Posty

Wyświetlam posty z etykietą Książki

Chinaski w świecie filmu. Hollywood - Charles Bukowski

Obraz
Jestem monotematyczny. Podobnie zresztą jak Bukowski, który znów rozczulił mnie swoją powieścią.  Bukowski w "Hollywood" przemawia do mnie jako dojrzały literat, człowiek sukcesu. Dobrze czuje się wśród ludzi, którzy się z nim liczą bo jego nazwisko stało się marką. O ile wcześniej jego "sukces" ograniczał się do ilości wypitego alkoholu, stosunków kobiet czy barowych bójek, to w "Hollywood" jest już znanym pisarzem, a na podstawie życiorysu którego kręcą film.  Ekranizacja jest dla większości pisarzy miarą sukcesu. Cichym pragnieniem , którego spełnienie nakieruje ich kariery na zupełnie nowe tory. Bo kto dziś pamięta, że wyznaczniki zepsucia takie jak "50 twarzy Greya" czy "365 dni" to książka? Ile egzemplarzy "Harrego Pottera" czy "Gry o Tron" sprzedałoby się gdyby nie ekranizacje? W końcu, kto słyszałby o Tolkienie gdyby nie licząca sobie 20 lat trylogia? 65 letni Bukowski nie "odcina kuponów", nie cies...

Vademecum życia rodzinnego i towarzyskiego - Jerzy Wittlin

Obraz
Każdy system społeczny wykształcił jakąś formę relacji opartych na pokrewieństwie, a więc rodzinę. Podobnie jak każda znana antropologii społeczność podzieliła swój czas na dwa okresy: Pracy i świętowania. Tak już jest, że każdy człowiek ma wręcz naturalną potrzebę bliskości i stabilności, którą zapewnia rodzina, ale także biesiady i świętowania. To chyba dla wszystkich oczywiste, o czym więc tu rozprawiać? Otóż, nieprzypadkowo wszystkie systemy totalitarne zaczynają od ograniczania władzy rodzicielskiej i zastępowania jej ideologią. Najgłośniejszym przykładem jest oczywiście Pawka Morozow, ale i dziś, w ponowoczesnym świecie rodzina jest obiektem ataku różnych środowisk. Najbardziej zaskakująca w akademickim toku kształcenia była dla mnie dychotomia pomiędzy sposobem wykładania Socjologii rodziny na PWSIiP, a APSem. Na PWSIiP wykładowcy dużo poświęcali historii rodziny, jej typach, modelach, wreszcie o tym jakie przesłanki trzeba spełnić, by określoną grupę ludzi określić mianem r...

Czy Janusz Gajos umie lepić pierogi? - kilka słów o "Przyczajonym geniuszu" Jacka Wakara

Obraz
Literatura biograficzna, by nie powiedzieć "celebrycka" to coś co sprzedaje się dobrze. "Aż za dobrze" - powie, każdy miłośnik literatury pięknej, klnąc pod nosem w sposób jaki entuzjaście kulturą wyższą nie wypada. Jedną z książek jest "Przyczajony Geniusz", którą zapamiętam na długo. Nie jestem kinomanem, ani entuzjastą teatru. W jednym i drugim szukam przede wszystkim rozrywki. Janusza Gajosa kojarzę z kilku kreacji, a moją ulubioną jest rola właściciela warsztatu samochodowego z filmu: "To ja złodziej", który nie wiedzieć czemu nie stał się kultowy, choć miał na to zadatki. "Przyczajony geniusz" to zbiór wywiadów z przyjaciółmi Pana Gajosa przeprowadzonych przez autora książki. "Geniuszem" z tytułu jak nie trudno się domyśleć jest - Janusz Gajos. Przyczajony, w tych okolicznościach znaczy skromny, ale i zaskakujący. Skromni, ani oszczędni w słowach nie byli za to autorzy. 300 stron to dużo, zwłaszcza jak na wywiad o ...

Etos pracy Chinaskiego | Charles Bukowski - Listonosz

Obraz
Trudno mi wyobrazić sobie lepszą lekturę stojąc na rozdrożu ścieżki kariery zawodowej niż "Listonosz" Charlesa Bukowskiego. Dlaczego? O Bukowskim napisałem już conieco, głodnych zapraszam do pozostałych postów na temat pisarza . Potrzebującym szybkich wniosków polecam jakąkolwiek fotografię Bukowskiego. Ta twarz mówi wiele: Charles Bukowski w naturalnym środowisku, niepozowane. Źródło: https://alexanderadamsart.files.wordpress.com/2015/09/bukowski-foto-24.jpg Książki Bukowskiego są jak przechwałki kumpli nad kuflem piwa; nie wierzysz w ani jedno słowo, ale przyjemnie urozmaicają wieczór. Henry Chinaski, czyli główna postać większości powieści CB lubi pić i jest w tym wybitnie uzdolniony. Może głupio to zabrzmi, ale jego losy wydają się być losami człowieka szczęśliwego, spełnionego, robiącego to co lubi i przynosi mu satysfakcję. I tym jest ta książka; o alkoholu, kobietach i amerykańskiej poczcie. Henry jest typem człowieka, który bez znaczenia na okoli...

Na Zachodzie bez zmian - Erich Maria Remarque

Obraz
Na zachodzie bez zmian to książka jakich wiele. Młody człowiek trafia na wojnę, przestaje być sobą i staje się maszyną wojenną. Trybikiem, lalką na sznurkach wielkiej polityki. Fabuła przenosi czytelnika do czasów pierwszej wojny światowej, która miała być "tą ostatnią",a jak się stało wszyscy wiedzą. Uniwersalny przekaz powieści uwidacznia się w niechlujnym traktowaniu czasu i przestrzeni. Miejscem akcji nie są wielkie bitwy i zapierające w dech lokacje, wydarzenia rozgrywają się w okopach, lejach po pociskach, pod zwłokami innych żołnierzy czy wśród masowych mogił. Ukazanie wojny z pozycji jednostki potęguje doznania czytelnika czyniąc przedstawione wydarzenia realnymi. Książka przywodzi mi na myśl historię Bułata Okudżawy w "Jeszcze pożyjesz.." Dostrzegam tu wyraźnie podobieństwa bohaterów. Młodzi, bez ideologicznego usposobienia, wykonują polecenia przełożonych i unikają śmierci. Cechuje ich ten sam brak zrozumienia i poczucie braku celu działań. Może ludzie ...

Czy Jan Himilsbach "Wielkim poetą był" | Łzy sołtysa - Jan Himilsbach

Obraz
Lubimy skrajności. Z jednej strony jak mantrę powtarzamy, że dobry pisarz musi mieć warsztat, zaplecze teoretyczne oraz wiedzę z klasyki literatury i kompozycji. Słowem - bez kierunkowego kształcenia nie podchodź, nie próbuj, nie zakładaj, że napiszesz coś wartościowego. Z drugiej strony to, chodnikowa literatura cieszy się wzięciem. Popularność nie jest wykładnią jakości, ale... Nie każda chodnikowa literatura jest zła. Sergiusz Piasecki , Marek Hłasko czy nawet Charles Bukowski tą tezę obalają. Jednakże, Jan Himilsbach się do tych pisarzy nie zalicza. Opowiadania Jana Jan Himilsbach są krótkie, chaotycznie i brakuje im poloru. Może właśnie dlatego tak dobrze się je czyta? Po Tessie Darnbanville mam na długi czas dosyć rozterek moralnych, Grona Gniewu na egzystencjalnego klina też nie pomogła. Żałuję, że wtedy w moje ręce nie wpadły Łzy Sołtysa . To idealna lektura tramwajowa. Krótkie formy pełne życia i humoru. Czyta się to dobrze do momentu w którym uświadamiamy sobie, że czyjeś...

Inni ludzie inne społeczności inna moralność Cylinder van Troffa - Janusz Andrzej Zajdel

Obraz
"Cylinder van Troffa" to jedna z tych książek która zdecydowanie zostawia po sobie więcej pytań niż odpowiedzi. Fabuła dotyczy powrotu astronautów wracających z misji rekonesansu nowo-odkrytych planet na ziemię. Planowany powrót miał nastąpić po pięćdziesięciu latach, jednakże w skutek awarii silników następuje o wiele później i to nie od razu w miejscu docelowym. Pierwszym przystankiem jest baza na księżycu gdzie bohaterowie witani są przez osadników nie mających kontaktu z Ziemią od pokoleń. Janusz Andrzej Zajdel pisząc tą powieść stanął przed niełatwym zadaniem kreacji nowego świata i udało mu się to celująco. Okazuje się, że normy społeczne, niepodważalne prawa kształtujące naszą cywilizację dawno przestały obowiązywać. Nie ma ich, a przynajmniej nie wyglądają tak jak te które znamy dziś. Nowe społeczeństwo nie jest wolne od podziałów. Stratyfikacja społeczna istnieje dalej tylko różnią się jej wyznaczniki, a także podziały. Już nie klasa, majętność czy pochodzenie jest ...

"Ciemność i pleśń" - Stanislaw Lem

Obraz
To za co kocham Lema to niedopowiedzenia. "Ciemność i pleśń " to jedno z tych opowiadań które pozostawia po sobie lukę na interpretacje czytelnika. Fabuła traktuje o małych kuleczkach które mnożą się w ciemności potrzebując jednocześnie do tego pleśni. Są małe, pluszowe, dobrze z nimi, interesują nas, zabierają nam czas, potem robi się ich zbyt wiele, przestajemy nad nimi panować, aż wreszcie pożerają nas żywcem. To co wydawało się niegroźne, nawet przyjazne staje się, a raczej od zawsze było poważnym zagrożeniem. Każdy ma swoje kuleczki, dla jednych będą to imigranci niszczący "nasz wspaniały świat", dla innych toksyczne relacje, rozwój ruchów radykalnych dla mnie kuleczki to kompleksy związane z wyglądem. Nikt nie wygląda tak jakby chciał, nie pokrywa się to z jego ideałem piękna.  To i owo bym w sobie zmienił, nad tym i tamtym pracuję z mniejszymi sukcesami, ale nie pozwolę by kompleksy zjadły mnie żywcem. Nie chcę spędzić całego życia na siłowni walcząc o ideal...

C. Wright Mills "Wyobraźnia socjologiczna" Obietnica

Obraz
Przeczytałem ten tekst uważnie, w miarę własnych możliwości intelektualnych śledząc i analizując słowo za słowem, ale i tak wiele nie zrozumiałem. Zadałem sobie więc następujące pytanie: „O czym napiszę ten referat?”. Drugim pytaniem, które sobie zadałem było: „Co jest powodem mojego niezrozumienia?” Może to niedobór witaminy B12, a może rozpraszający gwar warszawskich ulic? Nieświadomie zignorowałem kluczowy aspekt, a mianowicie: Kontekst. Tekst został przełożony ponad trzydzieści lat temu i nie wszystkie użyte porównania były dla mnie oczywiste. Bogatszy w tą wiedzę, a także doświadczenia mogłem przeczytać ten tekst raz jeszcze i przetłumaczyć to na „nasze”. Mam nadzieję, że prawidłowo zrozumiałem porządek logiczny tekstu i uda mi się w krótkich zdaniach wyłożyć to co w nim najważniejsze. Wniosek pierwszy: Istnieje podział na problemy i troski. Troski są to przeżycia jednostki i dotyczą sfery na którą ona bezpośrednio oddziałuje. Problemy natomiast przekraczają zasięg jedno...

Roman Bratny - Kolumbowie. Rocznik 20

Obraz
Czy można napisać książkę o żołnierzach wyklętych, upa i innych wrażliwych tematach nie popadając w skrajności? Można. Powiem więcej, zrobił to człowiek dla którego te hasła nie są tylko historycznymi pojęciami. Nim wylejecie na mnie wiadro pomyj uprzejmie przypominam, że ten blog jest zbiorem osobistych poglądów z którymi nikt nie musi się zgadzać. To już niedługo. Tylko rok dzieli nas od pierwszego sierpnia, kolejnej rocznicy Powstania Warszawskiego. Znów facebook zostanie zalany falą demotywatorów, memów i grafik przedstawiających poległych powstańców. Znów internetowi intelektualiści czerpiący wiedzę z ideowo radykalnych (celowo nie podaję strony) stron i profili wystąpią z krucjatą oświecenia ciemnego ludu swoimi wątpliwej wagi mądrościami. A to, że powstanie było konieczne, a to, że jednak nie, a to żydzi, a to ruscy, a to lewaki. Znów kierowcy zatrzymają się na ulicach by uczcić poległych. Znów będą biegi, maratony i znicze... Padnie wiele mniej, lub bardziej dyplomatycznyc...

Klany księżyca Alfy - Philip K. Dick

Obraz
Przypuśćmy, że jakimś cudem ludzkość nie wyginęła na skutek własnej pychy i chciwości. Minęło kilka lat i udało nam się skolonizować "jakiś tam" kosmos. Na księżycu zrobiliśmy sobie szpital psychiatryczny, ot tak. Australia wszakże też była kolonią karną. Po pewnym czasie się nam odwidziało i zostawiliśmy pensjonariuszy samych sobie. Okazało się, że Ci ludzie pozbawieni personelu medycznego i leków stworzyli cywilizację... "Klany Księżyca Alfy" to przede wszystkim powieść o relacjach międzyludzkich i wpływie technologii na otaczający nas świat. Może to moja nadinterpretacja, ale cała ta otoczka kosmosu jest kompletnie nie ważna, a liczy się to jak zmienił się świat, a ten stał się strasznie zautomatyzowany. Populacja została całkowicie podporządkowana technologii, zupełnie jak dziś. http://www.encyklopediafantastyki.pl/index.php?title=Klany_ksi%C4%99%C5%BCyca_Alfy Powieść stawia nam pytanie: Na czym polega wyższość naszej kultury? Na tym, że inne uznajemy ...

"Piąty element" - Sergiusz Piasecki po raz piąty!

Obraz
Kończą mi pomysły na dobry wstęp, nie ułatwia tego fakt, że "Piąty element" to już, a może dopiero piąta lektura Piaseckiego na blogu. http://www.film.gildia.pl/_n_/literatura/tworcy/sergiusz_piasecki/piaty_etap/okladka-600.jpg Powinienem napisać, że Sergiusz Piasecki był wielkim pisarzem, niedocenianym przez gawiedź, ale to już było. Nie mógłbym pominąć faktu, że pomimo renesansu jego twórczości większość treść jest w dalszym ciągu niedoceniana. Oczywiście nie mogłoby zabraknąć faktu, że Roman Zabawa to nie James Bond z Waltherem PPK w kaburze, laserem w spince od koszuli i martini w ręku. Piąty element to pierwsza z cyklu powieść o realich życia na granicy dwóch odrębnych światów, tuż po niej znajduje się Bogom nocy równi i Kochanek Wielkiej niedziwiedzicy Powieść czyta się bardzo lekko, oczy chętnie chłoną treść. Akcja powieści miesza się z zapiskami z dziennika głównego bohatera co wyjątkowo przypadło mi do gustu. Podobno to życie pisze najlepsze scenariusze...

"Mieć i nie mieć" - Ernest Hemingway

Obraz
Największą wadą elektronicznych czytników jest to, że nie zawsze wiadomo czy książka którą czytamy jest dobrze sformatowana. O ile w tradycyjnej książce łatwo jest dostrzec wyrwaną stronę czy zamazaną treść to uszkodzony plik na pamięci urządzenia pozostaje domysłem. Skąd u mnie te przemyślenia? Powieść Ernesta Hemingwaya , która jest tematem tego wpisu wydaje się być takim uszkodzonym plikiem.  http://www.antykwariat.waw.pl/ksiazka,1046595/ernest_hemingway_miec_i_nie_miec,176427.html "Mieć i nie mieć" to definitywnie jedna z tych książek dla której warto minąć przystanek na którym mieliśmy wysiąść i spóźnić się do pracy. Z pozoru chaotycznie napisana, skrywa w sobie pewien racjonalny porządek świata. Historia Harrego Morgana, który jest głównym bohaterem powieści  przeplata się z przeintelektualizowanym światem pisarzy i profesorów. Autor nie pozostawia wątpliwości do którego z tych światów jest mu bliżej, a na który zerka pogardliwie. Znów okazuje się, ...

Grona Gniewu - John Steinbeck

Obraz
Tom Joad to fikcyjny bohater powieści "Grona Gniewu" Johna Steinbecka z 1939 roku. Na powieść natknąłem się błądząc po bezkresie internetu, dokładnie słuchając muzyki na YT.   Muzyka raczej nie sprzyjająca literackim uniesieniom, ale kto wie? Mi się podoba. Książka została wydana tuż przed największym dramatem dwudziestego wieku, czyli drugą wojną światową. Wydawać, by się mogło, że tak dramatyczne wydarzenia w jakiś sposób spłaszczą tematykę powieści. Nic bardziej mylnego. W czasie gdy kraj moich przodków był równany z ziemią przez zbrodnicze reżimy, dla amerykanów był to tylko nagłówek w gazecie. Gdy wojna odbiera życie ludzie płaczą po ofiarach, to wszak prawidłowy odruch. Czyjeś życie zostało brutalnie przerwane z powodów politycznych, co w idealnym świecie nie powinno mieć miejsca. Wojna, patrząc na nią jak na działania militarna jest czymś spektakularnym, głośnym, widowiskowym. Gdy tysiące giną z nędzy przechodzi to bez echa. Bohaterowie tej powieści każdego dnia...

Przez nią i to dla niej właśnie. Tessa D'urberville -Thomas Hardy

Obraz
Dzisiaj będzie trochę o walce klas, burżuazji, proletariacie i miłości. Przy czym nie będzie słowa o polityce... Buszując gdzieś po bezkresnych przestrzeniach internetu znalazłem taki cytat: Niech... nie dowie się o mojej śmierci Ani nie nosi po mnie żałoby. I niech mnie nie grzebią w ziemi święconej, I niech nie bije dla mnie cmentarny dzwon, I niech nikt nie czuwa przy zwłokach, I niech za trumną moją nikt nie kroczy, I niech nie sadzą kwiatów na mym grobie, I niechaj wszyscy o mnie zapomną, To moja ostatnia wola. Thomas Hardy Problem jest taki, jak z większością treści w sieci. Ciężko znaleźć jakiekolwiek źródło go potwierdzające... Wracając do meritum. Będąc na E+ starałem się zrozumieć najlepiej jak tylko potrafiłem islam. Z mojego "zachodniego" punktu widzenia było to trudne, z pomocą przyszła mi świetna książka podarowana przez Ersina. "A revolution of belief" doktora Colina Turnera, bo tak się nazywała przedstawiała drogę anglika który ...

A gdyby to naziści rządzil światem? | Philip K. Dick - Człowiek z Wysokiego Zamku

Obraz
Przenieśmy się kilkadziesiąt lat wstecz. To Hitler wygrał drugą wojnę światową... W takich okolicznościach rozgrywa się akcja powieści "Człowiek z wysokiego zamku" Philipa K. Dicka z 1962 roku.  http://gfx.gexe.pl/upl/42/2014/4/15185957.jpg Na ślad książki natrafiłem jakiś czas temu w artykule na portalu joemonster.org dotyczącym interesujących map. Lubię historię, jednak do książek przedstawiający jej alternatywny bieg od zawsze podchodziłem z dystansem. Jak sami przyznacie, wizja świata podległego nazistom jest niezwykle ciekawa w swoim tragizmie. http://joemonster.org/art/34513/Kolekcja_intrygujacych_map_VII https://pl.wikipedia.org/wiki/Cz%C5%82owiek_z_Wysokiego_Zamku  Ta mapa pomimo mniejszej ilości szczegółów wydaje się być dokładniejsza. Gdzie Morze Śródziemne? Nie ma. Naziście zaorali i zrobili pola uprawne czego poprzedni obraz nie uwzględnił.    Powieść całkiem logicznie traktuje bieg wydarzeń jeśli chodzi o Europę, Afrykę i Az...

Spokój, Wolność, Obojętność | Napój ananków - Jacek Kaczmarski

Obraz
Jacek Kaczmarski wielkim poetą był... W mojej opinii tuż obok Herberta był najwybitniejszym, polskim poetą dwudziestego wieku. Tylko, że oprócz tego pisywał też powieści, a jednej z nich poświęcony będzie ten wpis. http://merlin.pl/Napoj-Anankow_Jacek-Kaczmarski,images_product,7,83-7163-264-9.jpg  "Napój Ananków" to powieść Jacka Kaczmarskiego napisana w 2000 roku. Akcja ma miejsce w Monachium w latach 80. Bohaterami są pracownicy Radia Wolność. Akcja przeplata się z dziejami mitycznego ludu Ananków w zasadzie od zalania dziejów do teraźniejszości. Co bardziej spostrzegawczy zauważą, że bard pracował swego czasu w Radiu Wolna Europa, a "Napój Ananków" to powieść - klucz. Nic bardziej mylnego. Auotr ucina spekulacje już na wstępie i choć utwór pełen jest inspiracji do tamtych wydarzeń to doszukiwanie się podobieństw do świata rzeczywistego jest wyraźną nadinterpretacją. Moją szczególną uwagę przykuła struktura społeczna Ananków. To pokojowy lud żyjący z dnia...

Jakub Wędrowycz, Gwiezdne Wojny i polityka?

Obraz
Gdzieś już pisałem, że fantastyka jest jak discopolo . Czytają tylko bardzo specyficzni ludzie - znają wszyscy. Czas, by napisać coś o postaci która urzekła mnie najbardziej. Czas na Jakuba Wędrowycza! Jakub Wędrowycz to główny bohater cyklu powieści Andrzeja Pilipiuka. Jak dotąd ukazało się ich siedem, ale bohatera możemy spotkać również w innych dziełach autora jak np: Wampir z m3, gdzie odgrywa epizodyczną, rolę. Oprócz ostrego zapachu skarpetek bohatera cechuje zbiór pewnych specyficznych poglądów politycznych. http://gameplay.pl/news.asp?ID=67970  Pan Pilipiuk nigdy nie ukrywał swoich poglądów politycznych. W większości opowiadań o egzorcyście z Wojsławic znajduje się masa odwołań do zagadnień gospodarczych krytykujących obecny system. Jakub Wędrowycz, jak również Semen nie biorą emerytury, nie płacą podatków, nie korzystają z państwowej opieki medycznej. Oczywiście obydwoje mają ostre poglądy w sprawie interwencjonizmu państwa w każdym aspekcie życia. Semen co chwil...

Kolejny post o Marku Hłasko, Hłasce | Marek Hłasko - Sowa, córka piekarza

Obraz
Znacie takie książki które po przeczytaniu musicie przetrawić? "Sowa, córka piekarza" Marka Hłasko to jedna z nich.  http://krainaczytania.blox.pl/resource/marek_hlasko.jpg O mojej fascynacji chodnikową literaturą mogę opowiadać godzinami. Prosty facet ze mnie, nie ma co tu kryć. Nie jarają mnie smoki, trole i czarodzieje. Mimo to, powieść będąca tematem tego wpisu ma w sobie coś z fantastyki. Zdarzenia mieszają się z wyobraźnią bohatera, co jakiś czas akcja przenosi się do przeszłości by powrócić jako teatralne sceny kochanków. Bogu dzięki, nie ma tego na maturze. Wątki mieszają się tak bardzo, że przez chwilę obstawiałem awarię czytnika. Nie żebym narzekał, ale nie spodziewałem się takich ozdobników po tym autorze. Całość tworzy jednak wyjątkowo udaną kompozycję. Nie takiej książki się spodziewałem po pisarzu który "kosił baby jak ułan".  Powieść jest nazbyt teatralna dla takiego ignoranta jak ja.  Głównymi tematami jest miłość i przemijanie. Ktoś mądry ...

Stary, p******y Henry Chainski | Kobiety - Charles Bukowski

Obraz
„Kobiety” Charlesa Bukowskiego to książka której ekranizacja musiałaby być filmem pornograficznym. Byłoby to ciekawe zjawisko, ponieważ wypadałoby zatrudnić zawodowe kurtyzany, czyli obecne gwiazdy porno jak Sasha Gray. Ze względu na wierność adaptacji potrzeba by było wiele aktorek o różnych cechach wyglądu co byłoby niewątpliwym atutem przedsięwzięcia. W rolę główną musiałby wcielić się jakiś starszy aktor bo Henry Chinaski ma w tej powieści ponad 50 lat. Pierwsze skojarzenie kieruję w stronę Georga Clooney'a, ale po chwili namysłu wydaje się być zbyt schludny i przystojny. Potrzeba kogoś o zniszczonej, nieprzeciętnej twarzy. Dlatego też, idealnym kandydatem do tej roli byłby Mickey Rourke. Wymieszanie branży porno z prawdziwymi* aktorami byłoby świetnym misz-maszem kulturowym, o sukcesie komercyjnym nie wspominając. Skoro kiczowate "50 twarzy Grey'a" było takim sukcesem kasowym, to "Kobiety" zarobią o wiele więcej. Trochę żal mi odtwórcy roli Henrego poni...